Blog

Ödeme Terimleri Sözlüğü

Bu sözlük, ödeme sektöründe ve finansal işlemlerde sıkça kullanılan temel terimleri ve kavramları anlamak için bir rehber niteliğindedir. Yazar kasa, ödeme koşulları, dijital mali terimler, ödeme yöntemleri ve daha fazlası hakkında bilgi edinmenize yardımcı olması için Propay Ödeme Teknolojileri tarafından sürekli geliştirilmektedir. Siz de Ödeme Terimleri Sözlüğüne katkıda bulunmak isterseniz eklemek ya da düzenlemek istediğiniz terim ve açıklamasını pazarlama@propay.com.tr adresine mail atabilirsiniz.

Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici Cihaz
Yeni Nesil Akaryakıt Pompa Ödeme Kaydedici (YN Akaryakıt Pompa ÖKC), akaryakıt istasyonları ve benzin istasyonları gibi işletmelerin kullanımı için tasarlanmış gelişmiş yeni nesil ödeme kaydedici cihazdır. Bu cihazlar, 24 Mart 2021 tarihli ve 31433 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 527 sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile akaryakıt istasyonlarındaki mevcut pompa yazar kasaların yerini alarak, elektronik ortamda anlık veri aktarımı yapabilen yeni nesil yazar kasalara dönüşmüştür.

Yazar Kasa POS
Bir işletmenin satış işlemlerini kaydetmek ve işlemek için kullanılan yeni nesil ödeme kaydedici cihaz. Yazarkasa POS, özellikle perakende işletmelerde, restoranlarda ve diğer hizmet sektörlerinde sıkça kullanılır.

Android POS
Android işletim sistemini temel alan bir POS (Satış Noktası) cihazı veya terminalidir. Geleneksel bir POS sistemine benzer şekilde satış işlemlerini yönetir ve işletmelere ödeme kabul etme, stok yönetimi, raporlama ve diğer işletme işlevlerini gerçekleştirme imkanı sunar.

Bilgisayar Bağlantılı Yazar Kasa
Bilgisayar bağlantılı yazarkasa, geleneksel bir yazarkasanın (POS cihazı) işlevselliğini artırmak veya genişletmek amacıyla bilgisayarlarla entegre edilebilen bir cihazdır.

Masaüstü Basit Yazar Kasa
Masaüstü basit yazarkasa, küçük işletmeler, dükkanlar ve benzeri yerlerde kullanılan temel bir satış noktası (POS) cihazıdır. Genellikle geleneksel bir yazarkasa olarak da adlandırılır. Temel amacı, satış işlemlerini kaydetmek, ödemeleri kabul etmek ve işletme işlemlerini kolaylaştırmaktır.

El Terminali
Android el terminali POS, Android işletim sistemini temel alan bir taşınabilir elektronik cihazdır ve mobil POS (Satış Noktası) işlevselliği sunar. Bu cihazlar, çeşitli işletmelerde ve endüstrilerde kullanılır ve genellikle saha satışları, envanter yönetimi, sipariş toplama, teslimat izleme ve benzeri uygulamalar için idealdir.

 

ÖKC Nedir?
3100 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde ve 213 sayılı Kanunun mükerrer 257 nci maddesi hükümleri uyarınca yayımlanan 426 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen teknik dokümanlardaki nitelikleri haiz cihazları ifade eder. 3100 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat çerçevesinde Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen şartları taşıyan elektronik yazar kasalar, yazıcı tertibatı bulunan elektronik teraziler veya elektronik terminaller gibi cihazlardır. Söz konusu cihazlar, birinci ve ikinci sınıf tüccarların fatura verilme zorunluluğu bulunmayan perakende mal ve hizmet satışlarında kullanılması mecburiyeti bulunmaktadır.
 

Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz (YN ÖKC)
Teknik ve fonksiyonel özellikleri Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca yeniden belirlenen “Ödeme Kaydedici Cihazları” ifade etmektedir. Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlar internet yoluyla Gelir İdaresi Başkanlığı’na güvenli şekilde veri aktarabilen ve iletişim kurabilen bilgisayar tabanlı cihazlardır. Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlar;
- EFT-POS özellikli YN ÖKC'ler: bünyesinde banka vb. kuruluşlara ait EFT-POS'u barındıran bütünleşik yazar kasalar.
-Basit/Bilgisayar Bağlantılı YN ÖKC’ler: bünyesinde banka vb. kuruluşlara ait POS bulunmayıp, mükelleflerin istemesi halinde haricen banka vb. kuruluşlara ait POS'un bağlanabilen yazar kasalardır.
 

ÖKC Fişi
Ödeme kaydedici cihaz kullanmak suretiyle yapılan perakende mal ve hizmet satışlarında verilen, üzerinde kanunen bulunması gereken bilgilerden, mükellefin adı veya unvanı, adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve satılan malların cinsi ile ilgili bilgiler ile fişin sonunda Mali Sembol ve Cihaz Sicil Numarası yer alan mali belgedir.
 

Yetkili ÖKC Servisi
ÖKC üreticisinin ÖKC’lere bakım ve onarım hizmeti vermeye yetkili servisi ifade eder.


Mobil Ödeme
Mobil ödeme, cep telefonları veya diğer mobil cihazlar aracılığıyla yapılan ödeme işlemlerini ifade eder. Kullanıcılar, mobil uygulamalar, NFC (Near Field Communication) teknolojisi veya SMS gibi yöntemlerle ödemeleri yapabilirler.

Mobil POS
Taşınabilir cihazlar veya mobil uygulamalar aracılığıyla yapılan kredi kartı veya banka kartı ödemelerini işleme yeteneğine sahip bir ödeme hizmetidir. NFC, özellikle mobil ödemeler, akıllı kartlar ve cihazların hızlı bir şekilde birbirine bağlanması gibi uygulamalarda kullanılır.

QR ile Ödeme
QR ile ödeme, bir mobil uygulama veya cihaz aracılığıyla bir QR kodu tarayarak veya okutarak ödeme yapma işlemidir. Bu, kullanıcının banka hesabından veya diğer ödeme yöntemlerinden birinden ödeme yapmasını sağlar.

NFC ile Ödeme
NFC yani Yakın Alan İletişimi (Near Field Communication) aracılığıyla cep telefonu vb. mobil cihazları kullanarak temassız ve mobil ödeme yapmayı sağlayan teknoloji.

Ortak POS
Ortak POS, birden fazla işletmenin veya satıcıların kullanımına açık, genellikle bir alışveriş merkezi veya benzeri bir yerde bulunan ve farklı işletmelerin müşterilerinden kredi kartı veya banka kartıyla ödeme kabul etmelerine olanak tanıyan bir ödeme terminalidir.

IBAN
IBAN (International Bank Account Number), uluslararası bir banka hesap numarasıdır. IBAN, banka hesaplarının dünya genelinde benzersiz bir şekilde tanımlanmasına yardımcı olur ve uluslararası para transferlerinde kullanılır. Her ülkenin IBAN formatı farklıdır ve uzunluğu da ülkeye göre değişebilir.

SWIFT Kodu
SWIFT kodu (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication), finansal kurumların ve bankaların dünya genelinde tanınmasını sağlayan bir uluslararası kimlik numarasıdır. SWIFT kodları, uluslararası para transferlerini kolaylaştırmak ve finansal işlemleri hızlandırmak için kullanılır. Her finansal kurumun benzersiz bir SWIFT kodu vardır, bu kodlar genellikle 8 ila 11 karakter uzunluğundadır.

Yemek Kartı
Yemek kartı, bir şirket veya işveren tarafından çalışanlara sunulan özlük haklarından biridir. Bu kartlar, çalışanların yemek giderlerini karşılamak için kullanabileceği özel kartlardır. Genellikle belirli restoranlar veya marketlerde yemek alışverişlerinde kullanılabilirler. Yemek kartları, vergi avantajları sağlayabilir ve çalışanların yemek masraflarını kolayca yönetmelerine yardımcı olabilir.

EKÜ
Yeni nesil ödeme kaydedici cihazlardaki "EKÜ" (Elektronik Kayıt Ünitesi), satış noktalarında gerçekleştirilen işlemleri kaydeden ve izleyen bir elektronik cihazdır. Bu cihazlar, vergi makbuzları, faturalar ve işlemlerle ilgili verileri elektronik olarak saklar ve yetkililere sunar. "EKÜ," işletmelerin vergi uyumluluğunu ve işlemlerini daha verimli bir şekilde yönetmelerine yardımcı olur.

VUK
Türkiye'de Vergi Usul Kanunu (VUK), vergi işlemlerini ve yükümlülüklerini düzenleyen bir kanundur.

EMV
EMV, "Europay MasterCard Visa"nin kısaltmasıdır ve uluslararası bir ödeme kartı teknolojisi standardını ifade eder. EMV teknolojisi, kredi kartları ve banka kartlarının fiziksel güvenliğini ve işlem güvenliğini artırmak amacıyla geliştirilmiştir.

E-Defter
E-Defter, işletmelerin mali verilerini, muhasebe kayıtlarını ve defterlerini elektronik olarak tutmalarını ve Gelir İdaresi Başkanlığı'na (GİB) elektronik olarak rapor vermelerini sağlayan bir sistemdir.

E-İrsaliye
E-Irsaliye, ticari mal taşıma işlemlerini elektronik ortamda düzenlemek ve saklamak için kullanılan bir sistemdir.

Muhasebe Entegrasyonu
Muhasebe entegrasyonu, bir işletmenin muhasebe yazılımını diğer iş süreçleri ve yazılımlarıyla bağlama veya entegre etme sürecini ifade eder. Bu entegrasyon, işletmelerin finansal kayıtlarını ve iş süreçlerini daha etkili bir şekilde yönetmelerine yardımcı olur.

ÖKC (Ödeme Kaydedici Cihaz)
ÖKC, "Ödeme Kaydedici Cihaz"ın kısaltmasıdır ve işletmelerin satış işlemlerini kaydetmek, vergi toplamak ve mali kayıtları tutmak amacıyla kullanılan bir elektronik cihazdır. Özellikle perakende sektöründe kullanılır ve genellikle fiş veya fatura düzenleme yeteneğine sahiptir.

VUK 507 Tebliği
VUK 507 Tebliği, Türkiye'de Vergi Usul Kanunu'na (VUK) dayalı olarak hazırlanan ve vergi işlemleri ve raporlamasıyla ilgili belirli düzenlemeleri içeren bir tebliğdir. Tebliğler, vergi mevzuatına uygun olarak işletmelerin finansal işlemlerini düzenlemelerine ve raporlamalarına yardımcı olur.

ATM
ATM, "Automated Teller Machine" ifadesinin kısaltmasıdır ve genellikle bir banka şubesine gitmeden nakit para çekmek, bakiye sorgulamak ve diğer bankacılık işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan otomatik bir cihazdır.

Z Raporu
Z raporu, işletmenin belirli bir zaman dilimindeki finansal özetini gösteren bir rapordur.

X Raporu
X raporu, bir işletmenin belirli bir zaman dilimindeki satışlarını ve işlem bilgilerini özetleyen bir rapordur. X raporu, işletme sahipleri veya yöneticileri tarafından işletmenin günlük operasyonlarını izlemek ve muhasebe kayıtlarını kontrol etmek için kullanılır.

Mükellef
Mükellef, bir ülkenin veya vergi yetkilisinin belirlediği vergilere tabi olan ve vergi ödemekle yükümlü olan kişi veya kuruluşu ifade eder. Mükellefler vergi beyannameleri doldurarak ve belirli bir dönemde vergilerini ödeyerek vergi yükümlülüklerini yerine getirirler.

Proforma Fatura
Proforma fatura, gelecekteki bir ticaret işlemi için tahmini maliyetleri veya ödemeleri belirten ve resmi bir fatura olmayan bir belgedir. Genellikle uluslararası ticarette veya özel siparişlerde kullanılır ve işlem öncesi bir tahmin sunmak amacıyla hazırlanır.

E-fatura
Elektronik fatura anlamına gelir ve kağıt faturaların dijital olarak oluşturulması, iletilmesi ve saklanması anlamına gelir. E-fatura, işletmeler arasında ticaretin elektronik ve otomatik hale getirilmesine yardımcı olur.

InsurTech
InsurTech, "Insurance Technology"ın kısaltmasıdır ve Türkçe'de "Sigorta Teknolojileri" olarak adlandırılır. InsurTech, geleneksel sigorta endüstrisinde dijital teknolojilerin ve inovasyonun kullanılmasıyla ilgilenen bir sektördür. Temel olarak, sigorta işlemlerini ve hizmetlerini daha verimli hale getirmek, daha iyi müşteri deneyimleri sunmak ve sigorta süreçlerini yeniden şekillendirmek amacıyla teknoloji kullanımını teşvik eder.

SSO (Single Sing-On)
SSO, "Single Sign-On"ın kısaltmasıdır ve Türkçe'de "Tek Oturumla Giriş" olarak adlandırılır. SSO, kullanıcıların bir dizi farklı uygulama, web sitesi veya hizmete yalnızca bir kez oturum açarak erişim sağlamalarını sağlayan bir kimlik doğrulama ve yetkilendirme sistemidir.

Whitelist (Beyaz Liste)
Beyaz liste olarak da adlandırılır ve genellikle bilgisayar sistemleri, ağlar ve yazılımlarda kullanılan bir terimdir. Beyaz liste, belirli kullanıcıların veya işlemlerin erişim izni olduğu, onaylandığı veya izin verildiği bir listeyi ifade eder.

Card on File
Bir müşterinin veya kullanıcının ödeme kartı bilgilerinin güvenli bir şekilde saklandığı ve gelecekteki ödemeler için kullanılabilir olduğu bir ödeme işlemi terimidir. Bu kavram, özellikle e-ticaret, abonelik hizmetleri ve dijital cüzdanlar gibi çevrimiçi ödeme senaryolarında yaygın olarak kullanılır.

Credentials on File (CoF)
Kart sahibinin ödeme kimlik bilgilerinin bir işletme veya hizmet sağlayıcı tarafından güvenli bir şekilde saklandığı bir ödeme işlemi terimidir. Bu terim, özellikle dijital cüzdanlar, abonelik hizmetleri ve çevrimiçi perakendeciler gibi çeşitli ödeme senaryolarında kullanılır.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)
BDDK, Türkçesiyle "Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu" olarak bilinir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye'de bankacılık ve finansal hizmetler sektörünü düzenlemek ve denetlemekle görevli olan bir kamu kurumudur.

Big Data (Büyük Veri)
Big Data, çok büyük miktarda veriyi (genellikle terabaytlar veya petabaytlar düzeyinde), farklı kaynaklardan gelen çeşitli veri türlerini ve hızla oluşan veri akışlarını ifade eden bir terimdir. Bu veriler, işletmelerin, araştırmacıların ve kurumların analiz ederek değerli bilgiler elde etmelerini sağlar.
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) BKM, "Bankalararası Kart Merkezi" ifadesinin kısaltmasıdır ve Türkiye'de bankalar arası kart işlemlerini yöneten ve denetleyen bir organizasyonu temsil eder.

Acquirer
Acquirer, ödeme işlemlerini işleyen finansal kuruluştur.

3D Secure
3D Secure, çevrimiçi kredi kartı işlemlerinin güvenliğini artırmak için kullanılan bir güvenlik protokolüdür. Bu protokol, özellikle online alışverişlerde kullanılan kredi kartlarının sahiplerini daha iyi tanımak ve yetkilendirmek için ek güvenlik adımları ekler. Genellikle bir şifre veya SMS ile gönderilen doğrulama kodu gibi ek güvenlik katmanları içerir ve alışverişin sahibi olduğunuzu doğrulamak için kullanılır.

Açık Bankacılık
Finansal hizmetlerin daha açık, erişilebilir ve yenilikçi bir şekilde sunulmasını teşvik etmeyi amaçlayan bir kavram ve yaklaşımdır.

Altyapı Sağlayıcı
Genellikle bilgi teknolojileri ve bilişim sektöründe kullanılan bir terimdir. Altyapı sağlayıcılar, bilgisayar ağları, sunucular, depolama sistemleri ve diğer IT altyapısı bileşenlerini sağlama, yönetme ve sürdürme konusunda uzmanlaşmış şirketler veya hizmet sağlayıcılarıdır.

API
API, "Application Programming Interface" ifadesinin kısaltmasıdır ve yazılım uygulamalarının birbiriyle iletişim kurmasını ve işbirliği yapmasını sağlayan bir arayüz veya protokoldür. API'lar, farklı yazılım sistemlerinin veri ve işlevselliği paylaşmasına olanak tanır. Bu sayede bir uygulama, diğer bir uygulamanın işlevselliğini kullanabilir veya başka bir servisin verilerine erişebilir.

Banka Kartı
Banka kartı, sahibinin banka hesabındaki parayı kullanmasına ve elektronik ödemeler yapmasına olanak tanıyan plastik bir karttır. Banka kartları genellikle ATM'lerde nakit çekmek ve alışveriş yapmak için kullanılır.

Blockchain / Kripto Cüzdan Ağ
Blockchain, dağıtık bir dijital defter veya veri tabanıdır ve verileri işlem geçmişleriyle birlikte güvenli ve şeffaf bir şekilde kaydeder, değiştirilmesini zorlaştırır ve merkezi olmayan bir yapı sunar. Bloke tutarı belirli bir kartlı harcama işlemi için daha sonra çekilmek üzere ayrılmış ve kart sahibi tarafından harcanması kısıtlanmış tutar.

Chargeback / Geri Ödeme
Kartlı alışverişlerde yapılan ödeme karşılığında ürün/hizmet alınamaması, dolandırıcılık durumu doğması veya kart sahibinin onayı ve bilgisi dışında karttan para çekilmesi gibi durumlarda kart sahibinin talebiyle banka tarafından yapılan geri ödeme işlemi, ters ibraz.

Debit Kart / Banka Kart
Debit kart, bir banka hesabıyla bağlantılı olan ve sahibine hesap bakiyesinden para çekme veya ödeme yapma yetkisi veren plastik bir karttır.

CVV
Card Validation Value (CVV), bir kredi kartının veya banka kartının fiziksel veya çevrimiçi işlem sırasında kullanılabilirliğini ve sahipliğini doğrulamak için kullanılan üç veya dört haneli güvenlik kodunu ifade eder.

Dijital Ödemeler
Dijital ödemeler, nakit veya fiziksel kartlar yerine elektronik cihazlar aracılığıyla yapılan ödemeleri ifade eder; bu, online alışverişler, dijital cüzdanlar veya akıllı telefonlarla ödeme yapmayı içerebilir.

E-Ticaret
E-ticaret, elektronik olarak yapılan ticaret işlemlerini ifade eder ve ürün veya hizmetlerin internet üzerinden satın alınmasını, satılmasını veya değiştirilmesini sağlar.

Elektronik Fon Transferi (Electronic Funds Transfer) EFT
Elektronik Fon Transferi (Electronic Funds Transfer veya kısaca EFT), banka hesapları arasında elektronik olarak para transferi yapmayı sağlayan bir finansal işlem yöntemidir.

ETBİS
Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS), Türkiye'de e-ticaret yapan işletmelerin kaydını tutan ve izin veren bir sistemdir.

Fraud
Sahtekârlık, genellikle finansal veya kişisel kazanç elde etmek amacıyla dürüst olmayan yollarla gerçekleştirilen yanıltıcı veya yasa dışı faaliyetleri ifade eder. Dolandırıcılık, aldatma, yanıltma, temsil eksikliği veya yasa dışı faaliyetleri içerebilir.

Girişimci
Girişimci, yeni iş fikirleri veya projeleri başlatan, işleten ve geliştiren kişidir. Genellikle yenilikçi ve risk alabilen bireyler olarak tanımlanırlar, çünkü yeni işletmeleri kurarken finansal, operasyonel ve pazarlama riskleri üstlenirler.

Havale
Havale, bir banka hesabından başka bir banka hesabına veya aynı banka içindeki farklı hesaplara para transferi işlemidir.

HTTPS
"Hyper Text Transfer Protocol Secure" ifadesinin kısaltmasıdır ve internet üzerindeki veri iletimini güvenli hale getiren bir iletişim protokolünü ifade eder. IoT (Internet of Things)
Günlük hayatta kullanılan eşyaların internet üzerinden birbirleriyle ve kullanıcıyla iletişim kurabilmesini, eşyaların akıllı cihaz olarak nitelendirilmesini sağlayan teknoloji, nesnelerin interneti.

İnternet Bankacılığı
İnternet Bankacılığı, banka müşterilerinin çevrimiçi olarak banka hesaplarına erişebilmelerini ve finansal işlemleri gerçekleştirebilmelerini sağlayan bir hizmettir.

KOBİ
KOBİ, "Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler" ifadesinin kısaltmasıdır ve genellikle sınırlı sayıda çalışanı olan, sınırlı gelire sahip işletmeleri ifade eder.

Ciro
"Ciro," bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği toplam geliri ifade eden bir terimdir. Bu gelir, işletmenin ürünlerini veya hizmetlerini satma faaliyetlerinden kaynaklanır. Ciro, satış geliri veya işletmenin ana faaliyetlerinden elde ettiği geliri temsil eder.

Melek Yatırımcı
Melek yatırımcı, genellikle girişimcilere finansal destek ve danışmanlık sağlayan birey veya kuruluşlardır.

Mersis (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi)
Mersis Numarası, Türkiye'de işletmelerin ve şirketlerin kayıtlarının tutulduğu Merkezi Sicil Kayıt Sistemi'nin kısaltmasıdır. İşletmelerin yasal kimliklerini ve ticari kayıtlarını izlemek için kullanılır.

Mobil Bankacılık
Mobil bankacılık, kullanıcıların akıllı telefonlar veya tabletler gibi mobil cihazlarını kullanarak banka hesaplarına erişmelerini, finansal işlemleri gerçekleştirmelerini ve banka hizmetlerini mobil uygulamalar veya tarayıcılar aracılığıyla kullanmalarını sağlayan bir hizmettir.

Mail Order
Mail Order, posta veya internet üzerinden sipariş verme işlemidir.
Online Ödeme Online ödeme, internet üzerinden yapılan elektronik ödeme işlemlerini ifade eder. Kredi kartları, banka kartları, dijital cüzdanlar veya banka havalesi gibi çevrimiçi ödeme yöntemleri kullanılarak yapılır.

Otorizasyon
Otorizasyon, bir işlemin yapılabilmesi için yetki verme veya izin verme sürecini ifade eder. Özellikle finansal işlemlerde veya bilgi sistemlerinde, belirli bir eylemi gerçekleştirmek için gereken yetkinin verilmesi veya onaylanması anlamına gelir.

OTP
OTP, "One-Time Password" ifadesinin kısaltmasıdır ve tek kullanımlık şifre anlamına gelir. Genellikle güvenlik amacıyla kullanılır ve her kullanım için yeni bir şifre üretilir.

Ön Ödemeli Kart
Ön ödemeli kart, belirli bir miktarda para yüklemesi yapılan ve bu miktar kadar harcama yapılabilen bir kart türüdür.

PCI-DSS
PCI-DSS, ödeme kartı verilerinin güvenliğini sağlayan bir standarttır.

Prepaid
Prepaid, önceden yatırılmış veya ödenmiş anlamına gelir. Ön ödemeli bir hizmet veya ürün, kullanıcı tarafından önceden belirli bir miktar para ödenerek satın alınır veya kullanılır.

SSL
SSL, "Secure Sockets Layer"ın kısaltmasıdır ve internet üzerinde veri iletimini şifreleyen bir güvenlik protokolüdür.

Startup
Startup, genellikle yeni ve yenilikçi bir iş fikri veya teknoloji temelinde kurulan, büyümeyi hedefleyen genç bir şirketi ifade eder.

RegTech:(Regulation Technology)
Geliştirilen sistem ve süreçlerin, bilgi teknolojilerinden faydalanılarak yasal düzenlemelere uyumlu hâle getirilmesini sağlayan teknolojiler bütünü, Regülasyon Teknolojisi ya da Düzenleyici Teknoloji.

SaaS: (Software as a Service)
SaaS, "Software as a Service" ifadesinin kısaltmasıdır ve yazılımın bir hizmet olarak sunulduğu bir bulut bilişim modelini ifade eder.

Hamili Kart
Kart hamili, bir ödeme kartının (örneğin, kredi kartı veya banka kartı) sahibini ifade eder. Kart hamili, kartın üzerinde adı yazılı olan veya kartı kullanma yetkisi verilen kişiyi ifade eder. Bu kişi, kartı kullanarak ödemeler yapabilir veya nakit çekebilir.

Issuer Bank
Issuer bank, ödeme kartlarını (örneğin, kredi kartları veya banka kartları) müşterilerine veren finansal kuruluşu ifade eder. İssuer bank, kartların üretimini ve dağıtımını gerçekleştirir ve kart sahiplerine ödeme yapma yetkisi sağlar. Bu banka, kartın sahibi olan müşteriden ödemeleri tahsil eder ve hesap bakiyesini yönetir.

BSMV
Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV), finansal işlemler üzerinden alınan bir vergidir.

KKDF
Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF), Türkiye'de özellikle bankacılık işlemleri ve finansal işlemlerden alınan bir vergi veya fon türünü ifade eder.

CVC (Card Verification Code)
CVC, kredi kartı güvenlik kodudur. 3 veya 4 haneli olarak kartların arkasında yer alır.

Tekrarlayan Ödeme
Yemek kartı, bir şirket veya işveren tarafından çalışanlara sunulan özlük haklarından biridir. Bu kartlar, çalışanların yemek giderlerini karşılamak için kullanabileceği özel kartlardır. Genellikle belirli restoranlar veya marketlerde yemek alışverişlerinde kullanılabilirler. Yemek kartları, vergi avantajları sağlayabilir ve çalışanların yemek masraflarını kolayca yönetmelerine yardımcı olabilir.

GİB
GİB, Türkiye'de Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (Gelir İdaresi Genel Müdürlüğü) kısaltmasıdır. Gelir İdaresi Başkanlığı, Türkiye'de vergi toplama ve vergi mükelleflerine hizmet verme görevine sahip olan resmi bir kurumdur. GİB, vergi beyannameleri, vergi tahsilatı ve diğer vergi ile ilgili işlemleri düzenler ve denetler.

GİB Portal
GİB Portalı, Türkiye'deki Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (GİB) resmi web tabanlı platformudur. Vergi mükellefleri ve işletmeler, GİB Portalı aracılığıyla çeşitli vergi işlemlerini online olarak gerçekleştirebilirler. Bu işlemler, vergi beyannameleri, vergi ödemeleri, elektronik fatura düzenlemesi ve daha fazlasını içerebilir. GİB Portalı, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın sunduğu hizmetler hakkında bilgi verir ve online vergi işlemleri için gerekli araçları sunar.

Kredi Notu
Kredi notu, bireylerin veya işletmelerin finansal geçmişlerinin ve kredi alışveriş geçmişlerinin bir yansıması olarak hesaplanan bir sayıdır. Kredi notu, genellikle bir kredi raporu şirketi tarafından belirlenir ve kredi başvurularınızı değerlendiren finansal kurumlar (bankalar, kredi kartı şirketleri, vb.) tarafından kullanılır.

Kart Hamili
Kredi kartı, banka kartı veya ön ödemeli bir kartı bulunan kişi.

Veri Tabanı
Veri tabanı (database), yapılandırılmış veya yapılandırılmamış verileri saklamak, düzenlemek, güncellemek ve sorgulamak için kullanılan bir elektronik depolama sistemidir. Veri tabanları, bilgiyi düzenli bir şekilde saklamak ve kolayca erişilebilir kılmak amacıyla kullanılır.

Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM)
Tedarik Zinciri Yönetimi (Supply Chain Management - SCM), bir ürün veya hizmetin üretiminden başlayarak tedarik, üretim, depolama ve son kullanıcıya teslimat aşamalarını içeren tüm süreçlerin stratejik olarak planlanması, koordine edilmesi, izlenmesi ve optimize edilmesi anlamına gelir. SCM, bir organizasyonun rekabetçi avantaj elde etmesine ve operasyonel verimliliği artırmasına yardımcı olur.


Adli Bilişim Müfettişi    
PCI Adli Bilişim Müfettişleri (PFI’ler), bir kart verisi ihlalinin ne zaman ve nasıl meydana geldiğini belirlemek amacıyla PCI Konseyi tarafından onaylanan şirketlerdir. Finans sektöründe kanıtlanmış araştırma metodolojileri ve araçları kullanarak araştırmalar yaparlar. Ayrıca, sonuçta ortaya çıkan herhangi bir cezai soruşturmada paydaşları desteklemek amacıyla kolluk kuvvetleri ile birlikte çalışırlar.
 

Ağ
Fiziksel veya kablosuz araçlarla bağlanan iki veya daha fazla bilgisayar.
 

Anti-Virüs Yazılımı 
Virüs, solucan, Truva atı, casus yazılım, reklam yazılımı ve korsanlık amaçlı program da dahil olmak üzere kötü niyetli yazılımları (“kötü amaçlı yazılım” olarak da adlandırılır) algılayan, kaldıran ve bunlara karşı koruyan yazılım programı. Ayrıca “kötü amaçlı yazılıma karşı yazılım” olarak da adlandırılır.
 

Ayrıcalığın Kötüye Kullanımı
Bilgisayar sistemi erişim ayrıcalıklarının kötüte kullanımı. Bunun örnekleri arasında, sistem yöneticisinin kart verilerine kötü amaçla erişimi ya da bir kişinin, bir yöneticinin yükseltilmiş erişim ayrıcalıklarını kötü amaçlı olarak çalıp kullanması sayılabilir.
 

Bağımsız Terminal
Üye işyerinin sistemi içerisindeki başka herhangi bir cihaza bağlanmaya güvenmeyen ve başka hiçbir işlev yerine getirmeyen bir ödeme terminali. Çalışmasıiçin tek gereksinim, İnternet bağlantısı ya da telefon hattıyla işleyiciye bağlı olmasıdır. Terminalin bilgisayarlı elektronik yazarkasa bağlantısı gerektirmesi ya da çok işlevli (mobil cihaz gibi) olması halinde bu terminal, bağımsız bir terminal olmaz.
 

Banka Kimlik Numarası (BIN)
Bir ödeme kartı numarasının, ödeme kartını kart sahibine veren finans kuruluşunu tanımlayan ilk altı hanesi (veya daha fazla).
 

Bilgisayar Korsanı
Kontrol ve erişim elde etmek amacıyla bilgisayar sistemlerinin güvenlik önlemlerini atlatmaya çalışan bir kişi veya kuruluş. Genellikle kart verilerini çalmak için bu eylemi gerçekleştirirler.
 

Çip    
“EMV Çip” olarak da bilinir. EMV işlemlerinde, uluslararası şartnamelere uygun olarak işlem yaparken kullanılan bir ödeme kartındaki mikroişlemci (veya “çip”).
 

Çip ve İmza    
Tüketicinin mal veya hizmet aldığında EMV Çip özellikli bir ödeme terminaline imzasını kullandığı bir doğrulama işlemi.
 

Çip ve PIN
Tüketicinin mal veya hizmet aldığında EMV Çip özellikli bir ödeme terminaline PIN kodunu girdiği bir doğrulama işlemi.
 

Çok Faktörlü Kimlik Doğrulama
Bir kullanıcının kimliğini doğrulamak için iki veya daha fazla faktör doğrulaması gereken yöntem. Bu faktörler arasında, kullanıcının sahip olduğu bir şey (akıllı kart veya dongle gibi), kullanıcının bildiği bir şey (parola, anahtar parolası veya PIN gibi) ya da kullanıcının olduğu veya yaptığı bir şey (parmak izleri, diğer biyometrik biçimler vb.) olabilir.
 

Elektronik Yazarkasa (ECR)
İşlemleri kaydedip hesaplayan ve makbuz yazdırabilen, ancak müşteri kartı ödemeleri kabul etmeyen bir cihaz. “Kasa” olarak da adlandırılır.
 

Entegre Edici/Satıcı    
Entegre edici/satıcı, üye işyerlerinin ödeme sistemlerini kurmalarına yardımcı olmaları için birlikte çalıştıkları şirketlerdir. Bu yardım, kurulum, yapılandırma ve destek içerebilir. Bu şirketler, hizmetlerinin bir parçası olarak ödeme cihazları veya uygulamaları da satabilir. Ayrıca bkz. Nitelikli Entegre Edici Satıcı (QIR).
 

Entegre Ödeme Terminali
Ödeme alan, işlemleri kaydedip hesaplayan ve makbuzları yazdıran bir cihazdaki bir ödeme terminali ve elektronik yazarkasa.
 

Güçlü Kimlik Doğrulama
Koruduğu sistemin güvenliğini sağlamak amacıyla bir kullanıcının veya cihazın kimliğini doğrulamak için kullanılır. Güçlü kimlik doğrulama terimi genellikle çok faktörlü kimlik doğrulaması (MFA) anlamına gelir.
 

Günlük
Bilgisayar sistemi veya ağ içinde önceden tanımlanmış bazı olaylar (genellikle güvenlikle ilgili) meydana geldiğinde otomatik olarak oluşturulan bir dosya. Günlük verileri, tarih/saat damgası, olayın açıklaması ve bu olaya özgü bilgileri içerir. Bu dosyalar, teknik sorunlar yaşandığında sorun giderme sırasında veya veri ihlali soruşturmasında yararlıdır. Ayrıca “denetim günlüğü” veya “denetim geçmişi” olarak da adlandırılır.
 

Güvenli Kart Okuyucu
(SCR)    Ödeme kartlarını güvenli bir şekilde kabul etmek için cep telefonuna veya tablete takılan PTS onaylı bir cihaz. PCI PTS onaylı SCR’ler, kart verilerini SRED aracılığıyla korur ve kripto şifreler. Ayrıca bkz. SRED.
 

Güvenlik Açığı
Kötüye kullanılması halinde sistemin kasıtlı veya kasıtsız bir şekilde ihlal edilmesine neden olabilecek kusur veya zaaf.
 

Güvenlik Açığı Taraması
Bir bilgisayardaki veya ağdaki olası zayıf noktaları (güvenlik açıklarını) algılayan ve sınıflandıran bir yazılım aracı. PCI DSS Gereksinimi 11.2.2 uyarınca üç ayda bir Onaylı bir Tarama Firması tarafından bir dış harici güvenlik açığı taraması yapılmalıdır. Diğer güvenlik açığı taramaları (dahili taramalar ve ağ değişikliklerinden sonra yapılan taramalar gibi) kuruluşun BT departmanındaki nitelikli personel veya bir güvenlik hizmeti sağlayan firma (Onaylı Tarama Firması gibi) tarafından gerçekleştirilebilir. Ayrıca bkz. Onaylı Tarama Firması (ASV).
 

Güvenlik Duvarı    
Ağ kaynaklarını yetkisiz erişime karşı koruyan donanım ve/veya yazılım. Güvenlik duvarı, bir dizi kural ve diğer ölçütlere dayanarak farklı güvenlik düzeyleri olan bilgisayar veya ağlar arasındaki iletişime izin verir veya bu iletişimi reddeder.
 

Güvenlik Kodu
Ödeme kartının ön yüzüne veya arka imza paneline basılı üç veya dört basamaklı bir değer. Bu kod, tek bir kartla benzersiz bir şekilde ilişkilendirilir ve genellikle kartın fiziken satış esnasında okutulmadığı işlem sırasında kartın yasal kart sahibi tarafından kullanıldığından emin olmak için ek bir kontrol olarak kullanılır. Ayrıca kart güvenlik kodu olarak da adlandırılır.
 

Hassas Olan Kimlik Doğrulama Verileri
Kartın manyetik şeridinde veya çipinde saklanan, kart sahiplerinin kimliklerini doğrulamak ve/veya ödeme kartı işlemlerinin provizyonunu yapmak için kullanılan güvenlikle ilgili bilgiler.
 

Hizmet Sağlayan Firma 
Üye işyerlerine çeşitli hizmetler sunan bir işletme. Genellikle, bu işletmeler kart verilerini başka bir işletme (üye işyeri gibi) adına depolar, işler veya aktarır YA DA yönetilen güvenlik duvarları, sızma algılama, hosting ve BT ile ilgili başka hizmetler sağlayan yönetilen hizmet sağlayan firmalardır. Ayrıca “satıcı firma” olarak da adlandırılır.
 

Hosting Hizmeti Sağlayan Firma    
Müşterilerinin verilerinin hizmet sağlayıcının sunucularında “barındırıldığı” veya tutulduğu üye işyerlerine ve diğer hizmet sağlayan firmalara çeşitli hizmetler sunar. Genel hizmetler arasında, bir sunucu üzerinde birden fazla üye işyeri için ortak alan, bir üye işyerine özel bir sunucu sağlama veya “alışveriş sepeti” seçenekleri olan bir web sitesi gibi web uygulamaları yer almaktadır.
 

İşletim Sistemi
Bir bilgisayar sistemi üzerindeki bilgisayar faaliyetlerinin genel yönetimini ve koordinasyonunu sağlayan yazılımlar. Örnekler arasında Microsoft Windows, Apple OSX, iOS, Android, Linux ve UNIX yer almaktadır.
 

Kablosuz Ödeme Terminali    
Çeşitli kablosuz teknolojiler kullanarak İnternet’e bağlanan ödeme terminali.
 

Kart Kopyalama    
Doğrudan tüketicinin ödeme kartından ya da yetkisiz taşınabilir kart okuyucusuyla veya üye işyerinin ödeme terminalinde değişiklikler yaparak üye işyerinin bir konumundaki ödeme altyapısından kart verilerini çalmak. Amacı dolandırıcılıktır, ciddi bir tehdittir ve herhangi bir üye işyerininsistemi hedeflenebilir.
 

Kart Kopyalama Cihazı    
Genellikle kart okuma cihazına takılan, ödeme kartından bilgileri yasadışı olarak elde etmek ve/veya depolamak için tasarlanmış olan fiziksel bir cihaz. Ayrıca “kart kopyalayıcı” olarak da adlandırılır.
 

Kart numarası (PAN)    
Kart sahibinin hesabını tanımlayan kredi ve hesap kartları için benzersiz numara.
 

Kart Verileri/Müşteri Kartı Verileri 
Kart verileri en azından kart numarasını (PAN) içerir ve kart sahibinin adını ve son kullanma tarihini de içerebilir. PAN kartın ön yüzünde görünür ve kartın manyetik şeridine ve/veya gömülü çipine kodlanmış haldedir. Ayrıca kart sahibinin verileri olarak da adlandırılır. Ayrıca, bir ödeme işleminin parçası olabilecek ancak işlem yetkisi verildikten sonra saklanmaması gereken ek veri unsurları için bkz. Hassas Olan Kimlik Doğrulama Verileri.
 

Kasa    
Bkz. Elektronik Yazarkasa.
 

Kimlik Bilgileri    
Kullanıcının sisteme erişebilmesi için kimliğini belirlemek ve doğrulamak için kullanılan bilgiler. Kimlik bilgileri genellikle kullanıcı adı ve parola gibi bilgilerdir. Kimlik bilgileri parmak izi, retina taraması veya taşınabilir bir “simge oluşturucu” tarafından oluşturulan tek seferlik sayı içerebilir. Erişim için birden çok kimlik bilgisi gerektiğinde güvenlik daha güçlü olur.
 

Kimlik Bilgileri    
Kullanıcının sisteme erişebilmesi için kimliğini belirlemek ve doğrulamak için kullanılan bilgiler. Kimlik bilgileri genellikle kullanıcı adı ve parola gibi bilgilerdir. Kimlik bilgileri parmak izi, retina taraması veya taşınabilir bir “simge oluşturucu” tarafından oluşturulan tek seferlik sayı içerebilir. Erişim için birden çok kimlik bilgisi gerektiğinde güvenlik daha güçlü olur.
-Bilgisayara erişmeye çalışan bir kişi, cihaz veya işlemin kimliğini doğrulama yöntemi. Kimliğin/kullanıcının geçerli olduğunu onaylamak için aşağıdakilerden biri veya daha fazlası sağlanır: Parola veya anahtar parolası (kullanıcının bildiği bir şey) (Kullanıcıya özgü bir simge, akıllı kart veya dijital sertifika (kullanıcının sahip olduğu bir şey)
Parmak izi gibi biyometrik tanımlayıcı (kullanıcının olduğu veya yaptığı bir şey)
 

Kötü amaçlı yazılım *    
Veri çalmak ya da uygulamalara veya işletim sistemine zarar vermek amacıyla bir bilgisayar sistemine sızmak üzere tasarlanmış kötü amaçlı yazılımlar. Bu yazılımlar genellikle e-posta veya web sitelerinde gezme gibi birçok işletme tarafından onaylı etkinlik sırasında ağa girer. Kötü amaçlı yazılım örnekleri arasında virüsler, solucanlar, Truva atları, casus yazılımlar, reklam yazılımları ve korsanlık amaçlı programlar bulunur.
 

Kripto Şifreleme    
Bilgileri, matematiksel olarak belirli bir dijital anahtarın sahipleri dışında taraflarca kullanılmayacak forma dönüştürmek için kripto yöntemi kullanma süreci. Kripto şifreleme kullanımı bilgileri, suçlular açısından değerini düşürerek korur. Ayrıca bkz. Kripto Yöntemi.
 

Kripto Şifrelenmemiş Veri    
Öncelikle şifresinin çözülmesine gerek kalmadan okunabilen herhangi bir veri. Ayrıca “düz metin” ve “açık metin” verileri olarak
da adlandırılır.
 

Kripto Yöntemi    
Kripto yöntemi, verileri bir insan veya bilgisayar tarafından okunamaz hale getirerek koruma yöntemidir. Kripto yöntemi, yalnızca amaçlanan alıcı, yalnızca gönderen ve alıcının bildiği bir yöntem kullanarak verileri tekrar okunabilir hale getirebildiğinde yararlıdır. Ayrıca bkz. Kripto Şifreleme.
 

Küçük Ölçekli Üye İşyeri    
Küçük ölçekli bir üye işyeri genellikle bağımsız idare edilen ve işletilen, tek ya da birkaç konuma sahip olan ve BT bütçesi sınırlı olan ya da hiç olmayan ve genellikle BT personeli istihdam etmeyen bir işletmedir.
Küçük ölçekli bir üye işyerinin PCI uyumunu doğrulamasının gerekli olup olmadığı, kredi kartı firması veya POS hizmeti veren banka (üye işyeri bankası) tarafından belirlenir.
 

Mobil Cihaz    
Küçük ve taşınabilir olan, bilgisayar ağlarına kablosuz olarak bağlanabilen akıllı telefonlar ve tabletler gibi cihazlar.
 

Mobil Ödeme Kabulü    
Ödeme işlemlerini kabul etmek ve işlemek için mobil cihazların kullanılması. Mobil cihaz genellikle piyasada bulunan bir kart okuyucu aksesuarıile eşleştirilir.
 

Nitelikli Güvenlik Denetmeni (QSA) *    
Bir kuruluşun PCI DSS gereksinimlerine uyumunu doğrulamak amacıyla PCI Güvenlik Standartları Konseyi tarafından onaylanan bir şirket.
 

Ödeme Ara Yazılımı    
İki veya daha fazla, birbiriyle alakalı olmayabilen ödeme uygulamalarını birbirine bağlayan yazılımlar için kullanılan genel bir terim. Örneğin, bir ödeme terminalindeki bir uygulama ile bir işlemciye kart verileri gönderen başka bir üye işyeri sistemi arasında kart verileri alışverişi yapabilir.
 

Ödeme İşleyici *    
Üye işyerleri tarafından, kendi adına ödeme kartı işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan kuruluş. Ödeme işleyicileri genellikle POS hizmeti verse de kredi kartı firması tarafından tanımlanmadıkça POS hizmeti veren banka (üye işyeri bankası) olarak görülmez. Ayrıca “ödeme aracılığı yapan kuruluş” veya “ödeme hizmeti sağlayan firma” (PSP) olarak da adlandırılırlar. Ayrıca bkz. Üye İşyeri Bankası.
 

Ödeme Sistemi    
Bir üye işyerinin perakende konumunda (satış noktaları/mağazalar ve e-ticaret mağazaları dahil) kart ödemelerini kabul etme sürecinin tamamını kapsar ve bir ödeme terminali, elektronik yazarkasa, ödeme terminaline bağlı diğer cihaz veya sistemler (örneğin, bağlantı için Wi-Fi veya envanter için kullanılan bir bilgisayar), ödeme sayfaları gibi e-ticaret bileşenleri olan sunucular ve bir üye işyeri bankasına bağlantıları içerebilir.
 

Ödeme Sistemi Satan Firma    
Bir üye işyerine tam bir ödeme çözümü satan, lisanslayan veya dağıtan bir satıcı firma. Çözüm, satış noktası içindeki ödemeleri işlemek için gereken donanım ve yazılımı kapsar ve bir ödeme işlemcisine bağlanma yöntemi sağlar.
 

Ödeme Terminali    
Müşterilerin kartla yaptıkları ödemeleri kaydırarak, cihazdaki yuvaya sokarak, takarak ya da dokunarak okutma yoluyla kabul etmek için kullanılan donanım cihazı. Ayrıca “satış noktası (POS) terminali”, “kredi kartı makinesi” veya “PDQ terminali” olarak da adlandırılır.
 

Ödeme Uygulaması   
PA-DSS ile ilgili, ödeme işlemlerinin provizyonı veya mutabakatının bir parçası olarak kart sahiplerinin verilerini depolayan, işleyen veya ileten bir yazılım uygulaması.
 

Ödeme Uygulaması Satan Firma    
Ödeme işlemleri sırasında kart verilerini depolayan, işleyen ve/veya aktaran uygulamaları satan firma.
 

Onaylı Tarama Firması (ASV) 
PCI Güvenlik Standartları Konseyi tarafından sistem yapılandırmasındaki genel zaafları belirlemek için harici güvenlik açığı tarama
hizmetleri yürütmek üzere onaylanan firma.
 

Öz Değerlendirme Anketi (SAQ)    
Kuruluşun kendisi tarafından bu gereksinimleri karşıladığını teyit etmek için doldurulan bir dizi PCI DSS gereksinimini kapsayan bir anket.
 

P2PE / PA-DSS
PCI Güvenlik Standartları Konseyi’nin Noktadan Noktaya Kripto Şifreleme standardının kısaltması. PCI Güvenlik Standartları Konseyi’nin Ödeme Uygulaması Veri Güvenliği Standardının kısaltması. 
 

Parola    
Kullanıcının kimliğini doğrulamak için kullanılan bir sözcük, ifade veya karakter dizgesi. Kullanıcı adıyla birleştirildiğinde parola, bilgisayar kaynaklarına erişim sağlamak amacıyla kullanıcının kimliğini kanıtlamak için tasarlanmıştır.


PCI 
Ödeme Kartları Endüstrisinin kısaltması.
 

PCI DSS    
PCI Konseyi’nin “Ödeme Kartları Endüstrisi Veri Güvenliği Standardının” kısaltması.

 

PCI DSS Onaylı    
Yürürlükteki tüm PCI DSS gereksinimlerinin tek bir zamanda karşılandığının kanıtı. Belirli bir üye işyeri bankasının ve/veya kredi kartı firmasının gereksinimlerine bağlı olarak onaylama, yürürlükteki PCI DSS Öz Değerlendirme Anketi veya yerinde değerlendirmeyle oluşturulan Uyum Raporu üzerinden gerçekleştirilebilir.
 

PCI DSS Uyumlu
Mevcut PCI DSS’nin yürürlükteki tüm gereksinimlerini, olağan iş süreçleri yaklaşımı ile sürekli olarak karşılar. Uyum, tek bir zamanda değerlendirilip doğrulanır; ancak güçlü bir güvenlik sağlama gereksinimlerine sürekli olarak uymak üye işyerlerine kalmıştır. Üye işyeri bankaları ve/veya kredi kartı firmaları, PCI DSS uyumunu resmi olarak yıllık bazda onaylanmasını gerektirebilir.
 

PCI Listesinde Bulunan Noktadan Noktaya Kripto Şifreleme Çözümü    
PCI Noktadan Noktaya Kripto Şifreleme (P2PE) standardına göre onaylanmış ve PCI Konseyinin web sitesinde listelenen kripto şifreleme çözümü.
PCI Onaylı Ödeme Terminali    PCI PIN İşlem Güvenliği (PTS) standardına göre onaylanmış ve PCI Konseyinin web sitesinde listelenen ödeme terminali.
PCI Onaylı Ödeme Uygulaması    PCI Ödeme Uygulamaları Veri Güvenliği Standardı (PA-DSS) uyarınca onaylanmış ve PCI Konseyinin web sitesinde listelenen yazılım uygulaması.
 

PED    
“PIN giriş cihazı” kısaltması. Müşterinin PIN kodunu girdiği tuş takımı. Ayrıca “PIN tuş takımı” olarak da adlandırılır.
 

PIN    
“Kişisel kimlik numarası” kısaltması. Yalnızca kullanıcının ve sistemin bildiği, kullanıcının sistemdeki kimlik doğrulaması için kullanılan benzersiz bir sayı. Genellikle PIN’ler, nakit avans işlemleri için bankamatiklerde veya kart sahibinin imzasının yerine geçmek üzere EMV çip kartlarında kullanılır. PIN’ler, kart sahibinin kartı kullanma yetkisi olup olmadığını belirlemeye ve kartın çalınması halinde yetkisiz kullanımını önlemeye yardımcı olur.
 

POS Hizmeti Veren Banka  
Bkz. Üye İşyerinin Çalıştığı Bankave Ödeme İşleyici.
 

Provizyon
Bir ödeme kartı işleminde, POS hizmeti veren banka işlemi kredi kartını veren firma/ödeme işleyici ile doğruladıktan sonra bir üye işyeri işlem onayı aldığında, provizyon oluşur.
 

PTS
PCI Konseyi’nin PIN İşlem Güvenliği standardının kısaltması. PTS, PIN kabulü etkileşim noktası (POI) terminallerinin modüler
değerlendirme gereksinimleri setidir.
 

QIR
“Nitelikli Entegre Edici ya da Satıcı” kısaltması. QIR’ler, PCI Güvenlik Standartları Konseyi tarafından üye işyerlerinin ödeme sistemlerinin kurulumu sırasında kritik güvenlik kontrollerini ele almak için özel olarak eğitilmiş entegre ediciler ve satıcılardır.
 

Sanal Ödeme Terminali 
Sanal ödeme terminali, üye işyerinin ödeme kartı verilerini güvenli bağlantısı olan web tarayıcısı üzerinden manuel olarak girdiği, ödeme kartı işlemlerinin provizyonu için POS hizmeti veren banka, işleyici veya üçüncü taraf hizmet sağlayan firma web sitesine web tarayıcı tabanlı erişimdir. Fiziksel terminallerin aksine sanal ödeme terminalleri verileri doğrudan bir ödeme kartından okumaz. Üye işyeri genellikle ödeme kartı verilerini güvenli bağlantısı olan web tarayıcısı üzerinden manuel olarak girer.
Ödeme kartı işlemleri manuel olarak girildiğinden, sanal ödeme terminalleri genellikle düşük işlem hacmi olan üye işyerlerinin sistemlerinde fiziksel terminaller yerine kullanılır.
 

Sanal Özel Ağ (VPN)   
İnternet üzerinden veri alışverişi yapmak ve telefon görüşmeleri gerçekleştirmek için güvenli ve özel bir kanal oluşturan yazılım.
 

Satıcı / Entegre Edici
Ödeme uygulamalarını satan ve/veya entegre eden, ancak bunları geliştirmeyen kuruluş.

Avans
Teminat olarak alınan ticari senet ve belgeler ile devlet tahvilleri ve borsada kayıtlı tahviller karşılığında ödünç verme işlemidir.

Arakazanç Ticareti
Daha düşük faizli (maliyetli) para biriminden borçlanarak, alınan krediyi daha yüksek faizli (getirili) para birimine yatırım yaparak değerlendirmektir. Arakazanç ticaretinin net getirisi, kredi riskinin sabit kalacağı varsayımı altında, kur gelişmeleri tarafından belirlenmektedir.

Arbitraj
Herhangi bir menkul kıymetin, dövizin veya malın eşanlı olarak bir piyasadan alınıp diğer bir piyasada satılarak (kıymetler birbiri ile değiştirilerek) kâr edilmesi işlemidir. Arbitraj işlemleri piyasalar arasındaki fiyat farklılıklarının azalmasına yol açar. Günümüzde iletişim teknolojisinin artması ve bilgiye ulaşma maliyetinin düşmesi ile piyasalar arası fiyat

Banknot
Taşıyana, üzerinde yazan miktarın ödenmesinin, çıkaran kuruluş tarafından garanti edildiği faiz taşımayan kıymetlerdir. Yasal ödeme aracıdır. TCMB, Türk lirası banknot basmaya yetkili tek kurumdur.

Baz Puan
Faiz oranlarındaki değişimi ifade eden bir ölçüm birimidir. Virgülden sonraki dördüncü haneye karşılık gelir (0,0001). Örneğin faiz oranının %5,25’den %6,75’e yükselmesi durumunda 150 baz puanlık bir artış söz konusudur. Diğer bir deyişle 100 baz puanlık değişim %1’lik değişime karşılık gelmektedir.

Broker
Alım ve satım işlemlerine belirli bir komisyon karşılığı aracılık eden, işlemleri kendi adına ancak taraf olduğu kişi veya kurumlar hesabına yapan işlemcilere verilen isimdir.

Cari İşlemler Hesabı
Ödemeler dengesi hesapları içinde yer alan mal ve hizmet ticareti ile birincil ve ikincil gelir hesaplarını kapsamaktadır. Cari işlemler hesabında, gelirlerin giderleri aştığı, diğer bir ifadeyle, farkın artı olduğu durum cari işlemler fazlası olarak adlandırılırken; giderlerin gelirleri aştığı, diğer bir ifadeyle, farkın eksi olduğu durum ise cari işlemler açığı olarak adlandırılmaktadır.

Cari Kur
Döviz piyasalarında aynı gün takası gerçekleşen dövizin alım - satımında kullanılan kur anlamına gelmektedir.

Çapraz Kur
Uluslararası piyasalarda genellikle döviz kurları ABD doları ile yerel paralar arasındaki değişim oranı şeklinde ifade edildiği için, ABD doları dışındaki iki para birimi arasındaki değişim oranı bunların ABD doları cinsinden fiyatlarına göre dolaylı olarak hesaplanabilmektedir. Çapraz kur, iki yabancı para ve bu iki paranın her birinin bir üçüncü yabancı para (genellikle ABD doları) ile arasındaki parite olarak tanımlanan döviz değişim kurudur. Diğer bir ifadeyle, iki para birimi arasındaki dolaylı değişim oranına çapraz kur adı verilmektedir.

Dealer
Alım-satım işlemlerinde kendi nam ve hesabına hareket eden kişi ve kurumlara verilen isimdir.

Döviz Kuru
Ulusal bir paranın, diğer bir ulusal para cinsinden ifadesidir.

Elektronik Para
Elektronik para ihraç eden kuruluş tarafından kabul edilen fon karşılığı ihraç edilen, elektronik olarak saklanan, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’da tanımlanan ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan ve elektronik para ihraç eden kuruluş dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından da ödeme aracı olarak kabul edilen parasal değerdir.

Elektronik Para Kuruluşu
6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında elektronik para ihraç etme yetkisi verilen tüzel kişidir.

İskonto
Ticari senetlerin vadesinden önce satın alınıp, belirli indirimlerle paraya çevrilmesini sağlayan bir kredi işlemini ifade etmektedir.

Kredi Riski
Bir finansal kuruluşun yükümlülüklerini zamanında veya gelecekte tam olarak yerine getirememe riskidir.

Mutabakat
İki veya daha fazla taraf arasındaki fon veya menkul kıymet aktarımından kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesidir.

Ödeme Sistemi
Üç veya daha fazla katılımcı arasındaki transfer emirlerinden kaynaklanan fon aktarımlarının gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan takas ve mutabakat işlemleri için gerekli altyapıyı sunan ve ortak kuralları olan yapıdır.

Parite
Bir ülkenin parası esas alınarak diğer ülke parasının bu esas alınan ülke parası karşısında hesaplanan değeridir.

Reeskont
İskonto edilmiş, diğer bir deyişle bir bedel karşılığı (iskonto) el değiştirmiş olan göre elde edilen telafinin de göstergesi sayılabilmektedir.

Sermaye Piyasası
Bir yıldan uzun vadeli yatırım araçlarının ihraç edildiği ve işlem gördüğü piyasalardır.

Tasarruf
Tüketimin gelecekteki bir tarihe ertelenmesi sonucunda gelirin tüketime harcanmayan kısmıdır. Gelecekte daha fazla kazanç elde etme isteği veya ileride ortaya çıkabilecek beklenmedik durumlara karşı önlem alma içgüdüsü bireylerin tasarruf eğilimlerini artıran sebeplerdendir.

Ayı Piyasası
Fiyatların düştüğü piyasaları ifade eder.

Boğa Piyasası
Fiyatların yükseldiği piyasayı ifade eder.

---

Kaynakça
Ödeme ve Bilgi Güvenliği Terimleri Sözlüğü 2018 - PCI
Vergi Terimleri Sözlüğü | Gelir İdaresi Başkanlığı (gib.gov.tr)
TCMB - Terimler Sözlüğü - Merkez Bankası